Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының шешімімен 2005 жылдан бері 14 маусым Донор күні ретінде аталып өтеді.
ERNUR.KZ. Донор күніне орай 14 маусым күні Ханшатыр ойын-сауық орталығында акция өтеді. Мақсаты – донор қанының қауіпсіздігі жайлы мағлұмат беру, деп жазады Aikyn.kz.
– Жыл сайын Денсаулық сақтау ұйымы Донор күнінің жаңа ұранын белгілейді. Биылғы ұран «Баршамызға қауіпсіз қан!» деп аталды. Ел арасында қан құю арқылы вирус жұқтырып аламын деген қорқыныш бар. Сондықтан осы ұран таңдалып отыр. Мұндай қорқынышқа негіз жоқ. Себебі, донордан қан алынғаннан кейін ол бірнеше мәрте тексеруден өтеді. Қан құрамындағы қауіпті вирустар жойылып, қан құрамы сүзгіден өтеді. 2018 жылы елімізде 200 мыңнан астам адам донор болып, қан тапсырды. Соның 18 мыңы – үш реттен көп донор болғандар.
Жыл сайын белсенді донорларға «Денсаулық сақтау саласына қосқан үлесі үшін» деген төсбелгі табысталады. Шара барысында өмірінде 40-тан көп қан немесе 70 рет плазма тапсырған донорлар Пармбек Сарыбасов, Галина Акситина, Ирина Иванова осы төсбелгімен марапатталады, – дейді республикалық трансфузиология ғылыми-өндірістік орталығының дәрігері Зәуреш Әлменовадан.
Адам ғұмырына ауадай қажет қанға зәру жандарға, өмір мен өлім арасында жатқан науқастарға екінші өмір сыйлау – сауапты іс. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының шешімімен 2005 жылдан бері 14 маусым Донор күні ретінде аталып өтеді. Бұл атаулы күн адамның қан тобын алғаш болып анықтаған физиология, медицина саласындағы Нобель сыйлығының лауреаты, австриялық иммунолог Карл Ландштейнердің құрметіне белгіленген.
Әлем халқы бұл күні демалмайды, мереке тойламайды. Себебі, бұл ізгіліктің баршаға, жақсылықтың мұқтажға бұйырар күні. Бойындағы тамшы қанын зәру жандарға «сыйлайтын» құрметті жандар бар. Олар – донорлар.
Ересек адамда 5,5 литрге жуық қан болады. Негізінде, донордан 450 милилитр қан алынады. Қан тапсырудың адам ағзасына тигізер пайдасы ұшан-теңіз. Қан тапсырылған сайын адам бойындағы қан тазарып, жаңарады. Бұл өз кезегінде көптеген аурулардың алдын алады.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметінше, тұрақты түрде қан тапсыратын донорлардың өмірі шамамен 5 жылға ұзарады екен. Ал бір рет қан тапсырған донор орта есеппен үш адамның өмірін құтқарады. Бұл қоғамға ғана емес, қан тапсырушы адам үшін де пайдалы. Донорлар СПИД, сифилис, қандағы гемоглобин мөлшерін, қан тобы мен резус-факторын анықтау сынды талдау түрлерін тегін жасата алады. Қан тапсырған күні студенттер мен оқушылар сабақтан, жұмысшылар жұмысынан босатылады. Заң жүзінде еңбекақысы сақталатын екі күндік демалыс беріледі.
Донор болу үшін айтарлықтай көп талап та қойылмайды. Ең алдымен, жасыңыз 18-ге толуы керек. Орта есеппен қанның құрамдас бөліктері тромбоциттер мен плазма тапсыру арасы 14 күннен кем болмауы қажет. Ал толық қан доноры болған кезде 60 күнде бір рет тапсырып тұру керек.
Қан тапсырмас бұрын донор, алдымен, медициналық тексеруден өтеді. Дәрігерлердің айтуынша, қан тапсыратын адам майлы тағамдар мен ет-сүт өнімдерінен бас тарту қажет. Керісінше, тәтті шай, шырын, газдалған сусын ішкен абзал.
