Шығыс Қазақстанда «Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері» ұлттық жобасы аясында Зайсандағы әуежай жөнделеді. Ғимарат жаңартылып, ұшу-қону жолағы ұзартылмақ. Сонымен қатар, Шемонаихада жаңа көпір салынады деп жоспарланған. Бұл құрылыстар 2025 жылы толық аяқталып, пайдалануға берілмек.
Демек, зайсандықтардың заманауи ұшақтармен еліміздің ірі қалаларына сапарлайтын уақыты алда деген сөз. Зайсан әуежайының коменданты Ермек Тұрсынов атап өткендей, әуежайдың элементтері мен құрылыстары құрылыс сәтінен бастап ірі жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарына ұшыраған жоқ. Басқаша айтқанда, бүкіл кешен толық қайта жөндеуді қажет етеді.
«Зайсан ауданының тұрғындары үшін әуежайдың маңыздылығын бағаламау мүмкін емес. Ауданға апаратын жолдар жөнделген немесе қыста мезгіл-мезгіл жабылған кезде «материкпен» тек әуе қатынасы ғана қалады. Мұндай жағдайларда тек субсидияланатын рейстер ғана облыс орталығымен үздіксіз көлік қатынасын қамтамасыз етеді», - деп түсіндірді Ермек Тұрсынов.
"Өскемен-Зайсан – Өскемен" қатынасымен Зайсан әуежайының жалғыз әуе рейсі жергілікті тұрғындар арасында өте танымал болғаны таңқаларлық емес. Айта кетейік, ол облыстық бюджет қаражатынан әлеуметтік маңызды ретінде субсидияланады.
Естеріңізге сала кетейік, Зайсан әуежайы 1979 жылы пайдалануға берілген. Ол кезде ұзындығы 1500 м, ені 35 м болатын ұшу-қону жолағы шалғайдағы облыс орталығының мақтанышы болатын. Бірақ жарты ғасырдан кейін жағдай өзгерді. Бүгінгі таңда сағатына 50 адамды қабылдайтын әуе айлағы күрделі жаңғыртуды қажет етеді.
Ал субсидияланатын рейстерді жыл бойы 48 жолаушыға есептелген Ан-24 әуе кемелері орындайды. Сонымен, статистика мәліметтері бойынша, ұшақ салонының әрбір рейсі отыратын орындардың жалпы санының 85-90% толтырылады. Бір жыл ішінде Зайсан ауданында әуе көлігімен жолаушылар тасымалы орта есеппен 12 мыңға жуық адамды қамтиды. Жолаушылар ағынын арттыру қажеттілігі бар.
Қосымша терминал тұрғызылып, ол қолданыстағы терминал ғимаратына бекітіледі, ол өткізу қабілеттілігін сағатына жүз жолаушыға дейін арттырады. Ғимараттың өзі де түрленеді. Ол жолаушылардың барлық санаттары үшін кедергісіз орта құру талаптарына сәйкес жаңартылады, қасбеті заманауи материалдарды пайдалана отырып және қазіргі шешімдер мен дизайнерлердің идеялары негізінде жаңартылады.
Бірақ бұл үшін ұшу-қону жолағын 2100 метрге дейін ұзарту керек, бұл Fokker 50, Bombardier CRJ-100/CRJ-200, Embraer EMB 120er және т.б. сияқты ұшақтарды рейстерге қызмет көрсетуге мүмкіндік береді. Әуежай ғимаратын қайта құру және ұшу-қону жолағын ұзарту бойынша жобалау-сметалық құжаттама дайындалуда. Онда қосымша тұрақ орындарын салу, жарық сигналдық жабдықтар жүйесін орнату қарастырылған. Жалпы, Зайсан әуежайын қайта жаңарту жұмыстарын 2025 жылдың соңына дейін аяқтау жоспарлануда.
Ұлттық жоба аясында күрделі жөндеуден өтеді деген тағы бір нысан – Шемонаихадағы көне көпір. Шемонаихада жаңа көпір салынатыны былтыр белгілі болатын. Қолданыстағы өткел көптен бері аянышты күйде. Бұл ретте асфальтты жыл сайынғы жөндеу жұмыстарымен де жағдайды сақтап қалу мүмкін емес. Қазіргі уақытта Өскемен, Риддер және кейбір аудандардың тұрғындары үшін Шемонаиха қаласына кіре берістегі көпір Ресей Федерациясымен шекарадан шығудағы негізгі аралық буын болып табылады. Жаңа өткел республикалық тас жолдың бойында, Выдриха ауылына бұрылыспен қиылысатын жерде салынады деп болжануда.
«Көпір құрылысы республикалық жол құрылысы жобасының бір бөлігі болып табылады және «Қуатты өңірлер – ел дамуының драйверлері» жобасына енгізілген. Осыған сәйкес жобалық-іздестіру жұмыстарын бастау тек 2025 жылға жоспарланған. Сондықтан 2025 жылдан кейін техникалық-экономикалық негіздемесін, одан кейін жобалық-сметалық құжаттаманы әзірлеуді күтуіміз керек», - деп түсіндірді Шемонаиха ауданы әкімінің орынбасары Алексей Ахаев.
Бұл нысанның құрылысы толық аяқталғанда игілігін жергілікті халық көретін болады. Көршілес елдің көлеңкесінде қалып кеткен шалғай аудандардағы мәселелердің ұлттық жоба аясында шешіліп жатқанына тұрғындар да дән риза. Ал көпір пайдалануға берілгендей қуаныштары еселене түсетіні анық.
