Қазақстандықтардың елден көптеп кетуінің салдары қандай болуы мүмкін?

ERNUR.KZ. "Петропавл News" жергілікті басылымының хабарлауынша, жарты жылдың ішінде облысқа келгендердің саны кеткендерге қарағанда екі есе аз болған. Экономистер миграцияның мұндай теріс нәтижелері аймақтың дамуына кері әсерін тигізуі мүмкін дейді, деп жазады Stan.kz.

Солтүстік Қазақстан облысында халықтың келуі мен кетуі арасында теріс көрсеткіш бар. Алты ай ішінде облысқа 2 339 адам келсе, 4 236 адам басқа аймаққа қоныс аударған. Негізінде адамдардың көпшілігі Ресейге кеткен.

Экономист Мақсат Халық ірі мегаполистер мен аймақтардың дамуында үлкен айырмашылық бар екенін айтады. Сондықтан адамдар көбінесе жақсы өмір сүруді қалап кетеді. Ал бұл жерде өмір сүру деңгейі мен әлеуметтік төлемдер сияқты факторлар маңызды рөл атқарады.

"Өңірлерде табыс деңгейі төмен, сонымен қатар білім мен медициналық қызмет алу да шектеулі. Өйткені адамдар емханаларға, ауруханаларға барғанда, тиісті деңгейде қызмет ала алмайды, сондықтан олар үлкен қалаларға жолдама алуға мәжбүр болады. Яғни мен негізгі проблемалардың бірі – қажетті инфрақұрылымның болмауы мен жалақының төмендігі деп ойлаймын", – дейді экономист Мақсат Халық.

Бұл арада қаржыгер Расул Рысмамбетов солтүстік аймақтардағы халықтың келу мен кету жағдайы бұрынғыға қарағанда жақсы екенін айтады. Айырмашылық көрсеткіші төмендеген. Егер жастар Ресейге негізінен білім алуға баратын болса, орта буын нәпақа табуға аттанады екен. Кеткендердің барлығының қайтып оралмайтыны да өтірік емес. Бұл жерде кінә ішінара ірі кәсіпкерлер үшін жерді алып, сонымен қатар тұрақты жұмыс орындарын ашпайтын ірі агро-қаржылық топтарға да жүктеледі.

Мемлекеттің ақшасына жұмыс орындарын ашу мүмкін емес дейді қаржылық кеңесші Расул Рысмамбетов.

"Мемлекеттің ақшасына толықтай жұмыс орындарын ашу мүмкін емес. Жеке кәсіпкерлікті де қатар алып жүрген дұрыс. Маған көбінесе жоғарыдан қоңыраулар көп түседі: онда үлкен есімдерді атап олардың келіп 10 мың гектар жерді жайылымдарымен қоса алып қойғанын айтады. Сосын адамдар енді малды қайда айдайтындарын білмейді. Бұл мәселені де шеше алмайды, себебі халықтың ол адамдарға тісі батпайды", – дейді ол.

Қаржыгер кәсіпкерлерді жергілікті әкімдіктермен бірге жұмыс істеуге және жұмыс орындарын бірге құруға шақырады, бұл аймақтың өмір сүру деңгейін арттырады деп есептейді ол. Мемлекет біздің азаматтардың оңтүстік аймақтардан солтүстікке көшуін ұйымдастыруға тырысып жатыр. "Еңбек" бағдарламасы да осы мақсатта ойлап табылды. Егер отбасы көшуге шешім қабылдаса, онда әр адамға 70 АЕК немесе 204 мың теңге көлемінде субсидия беріледі. Сондай-ақ мемлекет бір айдың ішінде тұрғын үйді жалға алу мен коммуналдық қызметтерді төлеу шығындарын айына 44 мыңнан 58 мың теңгеге дейін өтейді.