"РЭД ФЛАГ" немесе қыздар айтып жүрген «ҚЫЗЫЛ ЖАЛАУ» жайлы

«Қызыл жалау» (red flag) – бұл қарым-қатынаста немесе қандай да бір жағдайда қауіпті, алаңдатарлық белгілердің пайда болғанын көрсететін термин.

Қарым-қатынаста «қызыл жалау» деп бір адамның немесе жағдайдың теріс немесе жағымсыз жағын білдіретін әрекеттерді, әдеттерді немесе мінез-құлықты айтады. Мұндай белгілер көбінесе қарым-қатынаста дұрыс емес немесе қауіпті нәрселердің бастамасы болуы мүмкін.

Жігіттерде жиі байқалады...

Жігіттерде кездесетін «қызыл жалаулар» (құқық бұзушылық немесе алаңдатарлық мінез-құлықтар) қарым-қатынастың бастапқы кезеңдерінде байқалуы мүмкін. Оларға қатысты көз жұма салуға болмайды, өз ойыңды уақытында білдіріп, тиісті шараны жер кезінде жасау маңызды. Міне, жігіттерде жиі кездесетін «қызыл жалаулар».

• Орынсыз қызғаныш. Егер жігіт тым көп қызғанып, үнемі бақылап отырса, бұл өте алаңдататын белгі. Ол сіздің достарыңызбен, жұмысыңызбен немесе басқа да әлеуметтік қарым-қатынастарыңызбен араласуыңызды қадағалап, шектен тыс қызғаныш танытуы мүмкін.
• Жиі өтірік айту. Егер жігіт жиі өтірік айтып, фактілерді жасырып, өз өмірі мен болмысы туралы шындықты бұрмаласа, бұл көкейде үлкен сенімсіздік туғызуға тиіс.
• Басқаларға құрметсіздік көрсету. Егер жігіт сізді немесе басқаларды жиі төмендетіп, құрметсіздікпен сөйлессе, бұл қарым-қатынастағы тепе-теңдікті бұзады. Бұл мінез-құлық сіздің бағалауыңызды төмендетуі мүмкін.
• Жауапкершіліктен жалтару. Егер жігіт өзінің әрекеттері мен сөздеріне жауап бермей, үнемі кінәны басқаға аударатын болса, бұл оның жауапкершіліктен жалтарғысы келетінін анық көрсетеді.
• Эмоционалды манипуляция. Егер жігіт сезімдеріңізді манипуляциялау арқылы сіздің шешімдеріңізге әсер етуге тырысса, бұл өте қауіпті белгі. Мысалы, сізді кінәлі сезіндіру немесе ұялту арқылы дегенін жасатуға тырысуы.
• Физикалық немесе психологиялық зорлық-зомбылық. Қарым-қатынаста физикалық немесе психологиялық зорлық-зомбылық көрсету – ең қауіпті «қызыл жалау». Егер жігіт сізге қол көтерсе немесе сізді қорқытса, бұл арақатынасты дереу тоқтату керек.
• Өзін-өзі бағалауды төмендету. Егер жігіт үнемі сіздің көңіл-күйіңізді түсіріп, өзіңізді құнсыз сезінуге мәжбүр етсе, бұл қарым-қатынастың дұрыс емес екенінің белгісі. Өзіңіздің қадір-қасиетіңізге қауіп төндіретін жағдайларды болдырмау маңызды.
• Әлеуметтік оқшаулану. Егер жігіт сізді достарынан, отбасыңыздан немесе басқа маңызды адамдардан алшақтатуға тырысса, ол сіздің өміріңізді тек оған тәуелді ету үшін әрекет етіп жатқан болуы мүмкін.

Бұл «қызыл жалаулар» қарым-қатынасты қайта қарап, жағдайды түбегейлі өзгерту қажеттігін білдіреді. Ұмытпаңыз, ешкімнің де сізді эмоционалды немесе физикалық түрде азаптауға құқығы жоқ!

Қыздар да қалыспайды...

Қыздарда кездесетін «қызыл жалаулар» да қарым-қатынастың басында немесе ұзақ мерзімді байланыс кезінде байқалуы мүмкін. Бұл белгілер қарым-қатынастың зиянды және қауіпті болуына әкелуі мүмкін. Міне, қыздарда жиі кездесетін «қызыл жалаулар».

• Өзіне тым көп көңіл бөлу. Егер қыз үнемі өзін бірінші орынға қойып, өз мүддесін бәрінен жоғары қоятын болса, бұл қарым-қатынастағы теңдікті бұзуы мүмкін. Ол үнемі сізді түсінуге, сізге көңіл бөлуді талап ете отырып, өз мәселелерін шешуге ғана көңіл бөледі.
• Жиі өтірік айту. Егер қыз жиі өтірік айтатын болса немесе шындықты бұрмалауға тырысатын болса, бұл сенімсіздікке және болашақта үлкен проблемаларға алып келуі мүмкін.
• Мансап пен қаржы мәселелерінде тәуелділік. Қыздың өз өмірі мен қаржысын дұрыс ұйымдастыруға тырыспауы, үнемі сізден көмек сұрауы немесе сізге толықтай тәуелді болуы да «қызыл жалау» болып табылады.
• Қарым-қатынасты бақылауға тырысу. Егер қыз үнемі сіздің өміріңізді бақылап, сұрақтар қойып, әр қадамды қадағалап жатса, бұл еркіндікті шектеп, қарым-қатынасты өте кернеулі және ыңғайсыз ете алады.
• Қиын жағдайларда өз жауапкершілігінен жалтару. Егер қыз қиын немесе жауапкершілікті талап ететін жағдайларда үнемі басқа адамдарды кінәлап, өз әрекеттерін жасыратын болса, бұл оның қарым-қатынасқа деген шынайы жауапкершілігінен жалтарғанын көрсетеді.
• Манипуляция жасау. Эмоционалды манипуляция жасау, яғни сіздің сезімдеріңізбен ойнау, өз пайдасына пайдалануға тырысу да қауіпті белгі болып табылады. Бұл қарым-қатынастың дұрыс емес бағытта жүріп жатқанын білдіреді.
• Өзгелерге құрмет көрсетпеу. Егер қыз басқаларды төмендете отырып, оларды құрметтемесе, өзіне ғана көңіл бөліп, айналасындағы адамдарды елемесе, бұл оның қарым-қатынасты дұрыс жүргізу қабілетсіздігін көрсетеді.
• Адамдардың пікірін елемеу. Егер қыз сіздің немесе басқа адамдардың пікірлерін елемей, тек өз қалауын ғана орындауға тырысатын болса, бұл қатынасқа зиян тигізуі мүмкін. Оның жеке шешімдері сіздің немесе басқалардың мүддесін ескермеуі қарым-қатынасты бұзуы мүмкін.
• Жиі эмоционалды күйзелістер мен ашуланшақтық. Егер қыз үнемі ашуланып, эмоциялық тұрғыдан тұрақсыз болса, ол сіздің қарым-қатынасыңыздың негізіне қауіп төндіреді. Эмоционалды манипуляциялар немесе тұрақсыздық сіздің денсаулығыңыз бен психологиялық жағдайыңызға әсер етуі мүмкін.
• Физикалық немесе психологиялық зорлық-зомбылық көрсету. Қандай да бір зорлық-зомбылық әрекеттері, оның ішінде физикалық немесе психологиялық зорлық көрсету – ең үлкен «қызыл жалау». Бұл қарым-қатынастың ешқандай жағдайда қалыпты болмауы керек екенінің айқын белгісі.

Егер қыздан немесе жігіттен «ред флаг» әрекеттерін көрсеңіз, бірден мынадай қадамдарды орындау керек.

1. Өзіңізге сұрақ қойыңыз

Қарым-қатынастағы мәселені сезініп, өзіңізге сұрақ қойыңыз: «Бұл менің жеке қадір-қасиетімді бұзады ма?», «Мен осындай қарым-қатынаста өзімді қалай сезінемін?», «Бұл менің өміріме қалай әсер етеді? Мені бақытты ете ме, әлде керісінше күйзелтеді ме?»

2. Ашық әңгіме жүргізу

Егер сіз «ред флаг» белгілерін байқасаңыз, алдымен серіктесіңізбен ашық сөйлесуге тырысыңыз. Өзіңізге ұнамаған, алаңдататын әрекеттер туралы ойыңызды білдіріңіз.

Бүкпесіз және эмоциясыз сөйлеуге тырысыңыз. Бұл қарсы тараптың мәселені дұрыс түсінуіне, мойындап, оң өзгерістерге жол ашуына мүмкіндік береді.

3. Шекара қою

Егер ашық сөйлесуден кейін де серіктесіңіз «ред флаг» әрекеттерін тоқтатпай, жалғастыра берсе, шекараңызды қою маңызды. Өзіңізді қорғау үшін бұл шекараларды белгілеп, оларды сақтау керек. Мысалы, сіздің жеке кеңістігіңізге немесе жеке шешімдеріңізге құрмет көрсетуін талап етіңіз.

4. Сенімді адамдардан кеңес сұрау

Егер мәселе күрделі болса, өз жақындарыңыздан немесе достарыңыздан көмек сұраңыз. Олар жағдайға объективті түрде қарап, дұрыс баға беруге, шешім қабылдауға көмектесуі мүмкін. Сенімді адамдардың пікірлері қиын жағдайларда бағдар беріп, дұрыс қадам жасауға қолдау болады.

5. Қарым-қатынасты тоқтату

Егер жағдай өзгермей жатса, серіктесіңіз өз қателіктерін мойындамай, сізге қатысты зиянды әрекеттерін жалғастырып жатса, бұл қарым-қатынасты тоқтату қажет. Осындай шешім қабылдау – өз қадір-қасиетіңізді қорғаудың ең дұрыс қадамы болуы мүмкін.

6. Қауіпсіздігіңізді қамтамасыз ету

Егер «ред флаг» әрекеттері физикалық немесе психологиялық зорлық-зомбылыққа ұласса, сіздің қауіпсіздігіңіз бірінші орында болуы керек. Мұндай жағдайда полицияға немесе арнайы қорғау ұйымдарына жүгіну де артық болмайды.

7. Өзіңізге қамқор болыңыз

Қандай да бір жақын қарым-қатынасты шорт тыю қиын болуы мүмкін. Сондықтан өзіңізге уақыт бөліп, қамқорлық жасаңыз. Ішкі сезімдеіңізді, қалған көңіл мен күйреген жан дүниеңізді қалпына келтіру үшін айналаңыздан көмек сұраңыз. Бұл кезеңде жақыныңыздан немесе арнайы маманнан психологиялық қолдау алу өте маңызды.

«Ред флаг» белгілері — қарым-қатынастың дұрыс емес жолға түскенін көрсететін сигналдар. Өз сезімдеріңізді ескеріп, қауіпсіздігіңізді басты назарда ұстаңыз. Қарым-қатынасты жалғастыру немесе тоқтату туралы шешімді дұрыс қабылдаңыз.

Дайындаған: А. Мейірханқызы,

ERNUR.KZ