Геймификация – яғни сабаққа виртуалды ойын элементтерін енгізу – оқушының мотивациясын көтеретін ең тиімді, ең заманауи тәсілдердің бірі болып тұр
көрнекілік: play-subject сайтынан
Бүгінгі оқушыны қызықтыру – мұғалім жұмысының ең қиын бөліктерінің бірі. Себебі қазіргі балалардың назары тез ауысады, ақпарат ағыны көп, ал дәстүрлі сабақ форматы оларды ұзақ уақыт ұстап тұра алмайды. Осындай кезде геймификация – яғни сабаққа ойын элементтерін енгізу – оқушының мотивациясын көтеретін ең тиімді, ең заманауи тәсілдердің бірі болып тұр.
Геймификация — сабақты ойынға айналдыру емес. Бұл — сабақтың өзіне ойын механикасын қосу: ұпай, деңгей, жетістік белгілері, құпия тапсырмалар, марапат жүйесі. Яғни мазмұн – бұрынғыдай, ал процесс – қызықтырақ.
1. Неге геймификация жақсы нәтиже береді?
Өйткені адам табиғаты ойынға жақын. Қарапайым бір жұлдызша, бір деңгей көтеру немесе кішкентай марапаттың өзі баланың ішкі мотивациясын оятады.
Оқушы өзін бәсекеде тұрғандай сезінеді, бірақ ол бәсеке – қауіпсіз, жағымды ортада өтеді. Тіпті “үндемейтін” балалар да белсенді болып кетеді, себебі олар үшін ұпай жинау – қысым емес, жеңіл мақсат.
Ең қызығы — мұғалім ешкімді мәжбүрлемейді. Балалар өздері-ақ қатыса бастайды.
2. Сабақта деңгей жүйесі жүреді
Оқушылар деңгей көтергенді жақсы көреді. Бұл — компьютерлік ойындардан қалыптасқан табиғи рефлекс.
Сабақта деңгей жүйесі былай жұмыс істейді:
— Beginner
— Explorer
— Pro
— Master
Әр деңгейдің өзіндік талаптары болады. Мысалы, белгілі бір тапсырмаларды орындау немесе сабақта белсенді болу. Бала әр деңгейге өткен сайын өз күшін сезінеді, сол сезім келесі қадамға ынталандырады.
3. “Жетістік белгілері” — мотивацияның ең қарапайым, бірақ ең мықты түрі
Жетістік белгілері — кәдімгі виртуалды медаль сияқты.
Мысалы:
— “Сыни ойлаушы” — пікірталаста негізді дәлел көрсеткен оқушыға
— “Көмекші” — топтағы құрдасына қолдау көрсеткен балаға
— “Зерттеуші” — қосымша ақпарат тапқаны үшін
— “Жылдам жауап беруші” — жедел тапсырма орындағандарға
Бұлар оқушыға тек бағалау емес, өзіндік мәртебе береді. Ең бастысы — мұғалім түрлі күшті жақтарды көріп марапаттайды. Тек “ақылды балалар” ғана емес, барлық оқушы shine етеді.
4. Құпия тапсырмалар — сабаққа "интрига" қосады
Геймификация тек ұпай жинау емес. Құпия миссия – балалардың ең сүйікті элементі.
Мысалы:
— Сабақтың бір жерінде жасырылған QR-код
— Топқа берілген “құпия хат”
— Белгілі бір уақытта ғана ашылатын тапсырма
— Сабақты “құтқару операциясы” форматында өткізу
Мұндай сценарийлер оқушыларды ойынның ішіне тартады. “Қандай тапсырма болар екен?”, “Қашан ашылады?” деген күту сезімі сабаққа біраз драйв қосады.
5. Бағалау жүйесі жеңілдейді
Ұпай тек жақсы жауап үшін емес, сабаққа қатысу үшін де беріледі.
— Өз рөлін орындады — +2
— Уақытында тапсырды — +3
— Басқаларға көмектесті — +1
— Сыныпқа сұрақ қойды — +1
Бірнеше минуттан кейін-ақ синергия пайда болады: оқушылар тәртіпті, уақытымен, ұйымдасқан түрде жұмыс істейді. Мұғалім айқайламайды, жазаламайды — тек бақылап отырады. Өйткені жүйе өзі жұмыс істейді.
Кей мұғалім: “Ойын элементтері сабақтың мазмұнын жеңілдетіп жібермей ме?” деп күмәндануы мүмкін.
Жоқ. Геймификация – форманы өзгертеді, мазмұнды емес.
Мысалы:
— Мәтін талдау тапсырмасы — “миссия №2” болып кетеді
— Есеп шығару — “кодты ашу”
— Топтық жұмыс — “құтқару операциясы”
— Зерттеу — “дерек жинау”
Оқушы сол тапсырманы орындайды, бірақ өз еркімен, қызығушылықпен.
Геймификация — бүгінгі сабақтың тренді емес, қажеттілігі. Баланы қызықтыру қиын емес, тек оның табиғатына жақындау керек.
Ұпай, деңгей, жетістік белгісі, құпия миссия – мұның бәрі ойын сияқты көрінгенімен, ішінде:
— мотивация,
— жауапкершілік,
— командалық жұмыс,
— сыни ойлау,
— және өзін-өзі дамыту дағдылары жатыр.
Сабақтың атмосферасы жеңілдейді, ал нәтиже — күшейеді.
