ЕҢБЕК АДАМЫ: Қоғамдық көлік жүргізушілерінің жүгі қандай?

Қоғамдық көлік жүргізушілерінің еңбегі біздің қоғамымыздың маңызды әрі күрделі аспектілерінің бірі Олардың жұмысы тек жолаушыларды қажетті жерге жеткізумен ғана шектелмейді, сонымен қатар күнделікті өмірдің динамикасында көптеген әлеуметтік, қауіпсіздік және психологиялық міндеттерді қамтитынын түсіне алып жүрміз бе?

АСА ЖАУАПТЫ ЖҰМЫС

Қоғамдық көлік жүргізушілері күнделікті жүздеген жолаушыны тасымалдап, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты. Бұл жұмыс нақты ережелер мен талаптарды сақтауды талап етеді, соның ішінде жол қозғалысының ережелері, жолаушылардың қауіпсіздігі және көлік құралдарын уақтылы техникалық қызмет көрсету.

Жүргізушілерге қойылатын басты талаптар — жолдағы жауапкершілік пен сергектік, себебі олар көлік құралын күрделі қалалық жағдайда жүргізеді, онда жол кептелістері мен түрлі апаттық жағдайлар жиі кездеседі.

Еңбек жағдайында физикалық жүктеме де аз емес

Қоғамдық көлік жүргізушілерінің жұмыс кестесі көбіне таңертеңгі және кешкі уақыттарда ең бір шарықтау шегіне жетеді. Бұл жүргізушілерге физикалық және психологиялық жүктеме әкеледі. Олардың көпшілігі ұзақ сағаттар бойы жұмыс істеп, шаршау мен стресске ұшырауы мүмкін. Мысалы, үлкен қалаларда жүргізушілер күн сайын сағаттап кептелістерде отырады, ал бұл денсаулыққа кері әсер етеді. Ұзақ уақыт жүргізуші орнында отыру арқаның, мойынның және көздің шаршауына, тіпті кейбір созылмалы аурулардың пайда болуына себеп болады.

Психологиялық жүктемесі де жетерлік

Қоғамдық көлік жүргізушілері әртүрлі жолаушылармен жұмыс істейді, олардың әрқайсысының мінезі мен көңіл-күйі әртүрлі болуы мүмкін. Жүргізушілер көптеген психологиялық факторларға тап болады, мысалы, жолаушылардың жағымсыз мінез-құлқы немесе төтенше жағдайларға тап болу да жүргізушінің жүйкесіне айтарлықтай салмақ түсіреді. Кейбір жолаушылар агрессивті немесе стресс жағдайында болуы мүмкін, бұл жүргізушілерге қосымша қысым туғызады. Сол себепті, жүргізушілер тек кәсіби маман ғана емес, сонымен қатар жақсы психолог болуы қажет, өйткені олар жиі даулы жағдайларды реттеп, жолаушыларға қолайлы орта қалыптастыруға да тура келеді.

Технологиялардың жаңаруы, оң өзгерістер

Соңғы жылдары қоғамдық көлік жүйесіне жаңа технологиялар еніп, бұл жүргізушілердің жұмысын жеңілдетуге бағытталған. GPS жүйелері, автоматты билеттер жүйелері және жол қозғалысын бақылау жүйелері жүргізушілердің жұмысын жеңілдетіп, тиімділікті арттыруға көмектеседі. Бірақ, сонымен қатар, жаңа технологиялар жүргізушілерге жаңа талаптар қояды, олар осы технологияларды дұрыс қолдануды үйреніп, көлік жүргізу дағдыларын жетілдіруі керек.

Жүргізуші жұмысының әлеуметтік маңызы зор

Қоғамдық көлік жүргізушілері қалалардың дамуы мен әлеуметтік өмірдің үздіксіз жүруінде маңызды рөл атқарады. Олардың еңбегі қалалық инфрақұрылымның негізгі бөлігі ретінде қарастырылып, миллиондаған адамдардың күнделікті қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған. Қоғамдық көліктің тиімді жұмысы тұрғындардың жұмысқа, оқуға немесе басқа да қажетті жерлерге уақытында жетуін қамтамасыз етеді, сондықтан жүргізушілердің еңбегі экономиканың тұрақтылығына да тікелей әсер етеді.

Елімізде қоғамдық көлік жүргізушілерінің жағдайы қандай?

Қазақстанда көлік және логистика саласында айтарлықтай дамулар орын алып жатыр. Соңғы жылдары жолаушылар көлігі саласы бойынша айтарлықтай өсім байқалып отыр. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің мәліметтеріне сәйкес, қоғамдық көліктің негізгі көрсеткіштері тұрақты түрде артып келеді. Бұл елдегі қалалық, ауданаралық, тіпті халықаралық деңгейдегі қоғамдық тасымалдардың кеңеюі мен қызмет сапасының жақсаруына байланысты жүзеге асуда.

Елде көлік жүйесінің дамуына байланысты үлкен инвестициялар бөлініп, сапаны арттыру шаралары қолға алынған. Алматы сияқты ірі қалаларда қоғамдық көлікті модернизациялау және санын көбейту үшін қосымша қаржы құйылуда, бұл жүргізушілердің де жұмыс сапасы мен санына әсер етеді

Қоғамдық көлік жүргізушілері жұмыстарының күрделілігі мен жауапкершілігіне қарамастан, жиі еңбек ауыртпалығына ұшырап, кейде жеткіліксіз қолдауға ие болады. Дегенмен, олардың жұмыс жағдайларын жақсарту, кәсіби дайындықтарын арттыру және қауіпсіздік талаптарын күшейту мақсатында елімізде көптеген шаралар қабылдануда. Мысалы, Алматы мен Нұр-Сұлтан сияқты ірі қалаларда жаңа автобустар сатып алынып, жүргізушілердің жалақысын арттыру бағдарламалары қарастырылуда.

Қазақстандағы автобус жүргізушілері жолаушыларды уақытылы және қауіпсіз тасымалдау арқылы елдің экономикалық және әлеуметтік тұрақтылығына үлес қосады, сондықтан бұл қызметтің маңыздылығы арта түспек.

Қорыта келгенде...

Қоғамдық көлік жүргізушілерінің еңбегі күрделі және жауапты жұмыс екендігін түсінеміз және көпшілікке түсіндіре алуымыз қажет-ақ. Ол тек кәсіби дағдыларды ғана емес, сонымен бірге физикалық төзімділік пен психологиялық тұрақтылықты талап етеді. Бұл мамандықтың қоғамда орасан зор қызметі бар екенін ұмытпасақ екен. Сондықтан олардың еңбекақысы мен әлеуметтік жағдайын жақсарту маңызды міндеттердің бірі болып қала береді. Жүргізушілердің еңбегін тиісті деңгейде бағалау және олардың денсаулығы мен әл-ауқатына қамқорлық көрсету қоғамның тұрақтылығына оң әсер етеді.