ҰЛЫТАУ: ТҮКШ саласында серпін байқалады

иллюстрациялық фото: moveiq.co.uk

Қазақстан Республикасына тән мемлекеттік саясаттың басым бағыттардың бірі – тұрғындар үшін жайлы өмір сүру ортасын құру. Тиісінше, бұл мақсатқа жету үшін тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласын жетілдіру қажет. Бұл мәселе әсіресе жаңадан құрылған облыстарда өте өзекті. Сол санаттағы өңірлердің бірі – Ұлытау облысы. Сәйкесінше, қазіргі уақытта аталған өңірде ТҮКШ саласын жетілдіру жұмыстары қарқынды жүргізіліп келеді.

Облыс әкімдігінің ресми ақпаратына сүйенсек, қазіргі сәтте өңірдегі жылу желісінің ұзындығы 640 шақырымға жуық болса, электр қуатын жеткізетін жүйенің қашықтығы 2800 шақырымнан асады. Осы желілердің жаңартып, жөндеуден өткізу үшін өңірде бірқатар инвестициялық және мемлекеттік жобалар қолға алынған. Яғни аталған желілерді жаңғырту үшін инвесторлардың да, мемлекеттің де қаржысы жұмсалады.

Ал 1300 шақырымнан астам сумен жабдықтау желілерін жаңғыртып, өңір тұрғындарын сапалы ресурспен қамтамасыз ету үшін 2023 жылы «Қуатты өңірлер - ел дамуының драйвері» ұлттық бағдарламасы аясында жеті жоба қолға алынып, оларды іске асыру үшін 7 миллиард 200 миллион теңге бағытталған. Жоспарға сәйкес, биыл облыс тұрғындары толықтай сапалы ауызсумен қамтылуы тиіс.

Ұлытау облысында жыл сайын жылумен қамтамасыз ететін бекеттерді жетілдіру мақсатында «Қазақмыстың» қатысуымен тиісті жұмыстар атқарылып келеді. Бұл жұмыстар эектр қуаты мен жылуды жеткілікті деңгейде өндіріп, тұрғындарды толық қамтамасыз ету мақсатында атқарылады.

Сонымен қатар, өңір орталығы – Жезқазған қаласы 2027 жылға дейінгі мерзім ішінде табиғи газбен қамтылатын болады. Жүргізілетін газ желісінің жалпы ұзындығы шамамен 200 шақырымды құрайды.

Облыс әкімдігінің ресми дерегіне сүйенсек, 2025 жылы өңір орталығындағы он төрт көшеге асфальт төселеді. Жолдардың жалпы ұзындығы 20 шақырымға жуық. Атап айтқанда, Бейбітшілік және Алашахан даңғылдары, Сарыарқа, Момышұлы, Сәтбаев, Ұлытау, Абай, Жанасов, Желтоқсан, Қарағанды, Қабанбай батыр, Шевченко, Садовое сынды көшелер асфальтталады. Сонымен бірге, бірнеше ықшам аудандағы көшелер жөндеу көрсе, аудандардағы бірқатар көше орташа жөндеуден өткізіледі.

Наурыз айының басында Ұлытау өңірінде қуаты 75 МВт-қа тең келетін бу-газ қондырғысының құрылысы басталатыны мәлім болды. Бұл жоба облыс орталығындағы жылу орталығында жүзеге асырылмақ. Қондырғы өңір тұрғындарын жылу және энергиямен қамтамасыз етіп қана қоймай, экологиялық ахуалды тұрақтандыруға да үлес қосады деп жоспарланған. Өндіріс орны заманауи газ агрегатымен жабдықталып, біріншіден энергия өндірісін ұлғайтса, екіншіден зиянды қалдықтардың азаюына ықпал етеді.

Одан бөлек, осы уақытқа дейін өңірде ауқымды күн электр бекеті салынған болатын. Ал қазір қуаты жүз МВт-қа тең болатын желден энергия өндіру стасасы салынып жатыр. Сонымен қатар, былтыр Жезқазған қаласындағы жылу орталығының бір қазандығы заман талабына сай жаңғыртылған еді. Енді келер жылдың аяғына дейін тағы екі қазандық жаңартылып бітеді екен. Аталған жұмыстар аяқталған соң, электр қуатының өндірісі ұлғаяды деп көзделіп отыр.

Өңірлердегі Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығына қатысты тағы бір маңызды мәселе – тұрмыстық және өнеркәсіптік қалдықтарды қайта өңдеу үрдісі. Осы ретте өңірде бір жылда елу тонна қоқысты қайта өңдейтін кәсіпорын бой көтермек. Аталған нысан облыс орталығы мен оған іргелес орналасқан Сәтбаев қалаларының орта тұсындағы он алты гектар жерге салынады.

Аталған өндіріс орны келер жылы жұмысын байтады және 2027 жылы толықтай аяқталады. Алғашқы сатысында кәсіпорынға полигондардағы қалдықтар жеткізіле беретін болады. Қайта өңдеу цехының жобалық құны 840 миллион теңгені құрайды. Инвестор бұл жобаға 130 миллион теңгеден аса ақшасын салады, қалған қаржы лизингтік жүйемен бөлінеді. Жоспар бойынша бұл нысан қалдықты жинау және өңдеу жұмыстарымен айналысатын болады.

Оған қоса, Жәйремде қатты қалдықтар сұрыпталатын полигон салуға он бес гектар жел телімі қарастырылып отыр. Қазір қажетті құжаттар әзірлену үстінде.

Б.Мейірханұлы,

ERNUR.KZ