"Жеке деректер Қытайдың барлау қызметіне қолжетімді": Бірнеше ел Temu маркетплейсіне тыйым салып жатыр

Екі жыл бұрын Temu электронды коммерция нарығына еніп кетті. Ол бірден агрессивті маркетингтік науқанды жүргізе бастады, барлық әлеуметтік желілер мен платформаларда белсенді түрде жарнамаланды.

Сонымен қатар дүкен жаңа тұтынушыларға бонустар, төмен бағада өнімдердің кең ассортиментін және тегін жеткізуді ұсынды. Мұның бәрі тым жақсы көрінді және бір гәп бар сияқты көрінді.

Көп ұзамай шынында да Temu-ге қарсы айыптар тағыла бастады. АҚШ-тың кейбір штаттарында шенеуніктерге оның қосымшасын орнатуға тыйым салынды, Индонезия үкіметі елдегі дүкеннің жұмысына тыйым салды, ал Еуропалық Одақ платформаның жұмысына қатысты ресми тергеуді бастады.

Temu – қытайлық Pinduoduo корпорациясының жобасы. Оны Google-да жұмыс істеген жас қытай кәсіпкері Колин Хуан құрған.
Бұл платформаға ойын элементі қосылғаны оны ерекше етті. Адамдар лотереядан бонус, жеңілдік ұтып ала алды.

Компания өзінің жеке веб-сайтын жасаудың орнына танымал қытайлық WeChat мессенджерімен интеграцияға сүйенді.

Соған қарамастан Temu америкалық нарықты жаулап ала алмады. Ол Еуропада әлдеқайда жақсы жұмыс істейді, мұнда нарық бірнеше елдердегі ең танымал 5 платформаның қатарына кіреді.

Бағаны үнемі төмендету стратегиясының арқасында Temu табысты болған жалғыз ел Жапония болды.

Temu әртүрлі нарықтарда белсенді түрде таралуымен бір мезгілде нарық пайдаланушыларының деректерінің қауіпсіздігіне қатысты алаңдаушылықтар арта бастады.

Temu бас компаниясы кейбір негізгі кеңселерін Шанхайдан Дублинге көшіру арқылы ҚХР-дан алшақтауға тырысса да, әлі де заңнамасына бағынады. 2017 жылы Пекин барлық қытайлық компанияларды барлау агенттіктерімен ынтымақтасуды талап ететін ұлттық барлау туралы заң қабылдады.

Temu-дың миллиондаған долларлық клиенттік базасының жеке ақпараты Қытайдың мемлекеттік органдарының қолына ескертусіз түсуі мүмкін. Бұл сіздің телефон нөміріңіз, электрондық пошта мекенжайыңыз немесе сатып алу тарихы туралы ғана емес. Өткен жылдың наурызында Google Pinduoduo-дан зиянды бағдарламаны тапқаннан кейін оны алып тастады.

Қоғамдық компанияларды тексеруге маманданған Grizzly Research (GR) аналитикалық компаниясы Temu-ны қоғамдық домендегі ең қауіпті қолданба деп атады. Олардың зерттеулеріне сәйкес, нарық қолданбасы камераға, микрофонға, жадқа, геолокацияға, MAC мекенжайына және жүйелік файлдарға рұқсатсыз қол жеткізе алады.

Temu-да GR анықтай алатын 18 қауіптің бәрі бар. Ал TikTok тек тоғызына ие. Сондықтан Temu күрделі шпиондық бағдарлама ретінде сипатталады.

Temu сонымен қатар пайдаланушыларға олар туралы ақпарат жинаудан бас тартуға мүмкіндік бермейді.

Кейбіреулер платформаны орнатқаннан кейін олардың электрондық поштасына спам қаптай бастағанына шағымданды. Компания Нью-Йорк пен Иллинойс штаттарында жеке деректерді өңдеуге байланысты бірнеше топтық сот ісін қозғады.

Монтана штаты мемлекеттік қызметкерлер пайдаланатын құрылғыларға Temu, TikTok және WeChat орнатуға тыйым салды. Осы жылдың ақпанында Оңтүстік Корея Temu деректерін қорғауды тексеруге бастамашы болды.

Миллиондаған пайдаланушылардың Temu және соған ұқсас қосымшаларды орнатуы және пайдалануы Қытай барлауын тұтынушылардың, қоғамның көңіл-күйі туралы орасан зор деректермен қамтамасыз етеді. Ол өнеркәсіптік тыңшылық, кибершабуыл үшін пайдаланылуы мүмкін, тіпті экономикаға және жекелеген елдердің сыртқы саясатына әсер етуі мүмкін.

Сонымен қатар сапасы да көпті қуантпады. Сараптама нәтижесінде Temu өнімдерінен формальдегид, фталаттар, қорғасын және басқа да қауіпті қосылыстар анықталды.

Батыс ақпарат құралдары Temu Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық ауданындағы еңбек лагерлерінде жасалған тауарларды сатады деген мәлімдемені де жариялады.

Мердігерлер де риза емес. Шілде айының соңында 300-ге жуық кәсіпкер ақшаны қайтару саясатына байланысты маркетплецс кеңсесінің жанында ауқымды наразылық акциясын өткізді. Себебі оларға шағым түсіп, тауарды қайтару болған жағдайда жеткізушіге үлкен айыппұл салынады. Осылайша бір сатушы 410 000 доллар көлеміндегі айыппұлдың кесірінен барлық табысынан айырылды.