Елімізде жер сілкінісі қаупі бар аймақтардағы құрылыс салушыларға қойылатын талаптар күшейтілуі мүмкін

Мәжілісте "ҚР үкіметі мен Төтенше жағдайлар және дүлей зілзалалардың қауіп-қатерін азайту жөніндегі орталық арасындағы Қазақстанның аумағында оның болу шарттары туралы келісімді ратификациялау туралы" заң жобасы бойынша Төтенше жағдайлар министрі Юрий Ильин мәлімдеді.

Оның сөзінше, Түркиядағы жағдай көптеген елдерді сейсмикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселесін қайта қарауға мәжбүр етті. Қазақстан да шет қалмайды. Қазақстан аумағының 40%-дан астамы жер сілкінісі түріндегі табиғи апаттарға бейім.

Сонымен қатар ол жақында Төтенше жағдайлар министрлігінің құрылымына Сейсмология институты берілгенін қоса кетті.

"Бақытымызға орай, өткен ғасырларда Қазақстан аумағында жойқын жер сілкінісі болған жоқ. Бірақ бұл жайбарақат болу керек дегенді білдірмейді. Жақында бізге, Төтенше жағдайлар министрлігінің құрылымына Сейсмология институты берілді. Ол көп жылдар бойы жер сілкінісін болжау және одан әрі мониторингті дамыту мәселелерінде іс жүзінде жеткілікті түрде қаржыландырылмаған. Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша қазір тапсырма қойылды, оны Алматы әкімдігі жергілікті бюджет есебінен жүзеге асырып жатыр. Жылдың соңына дейін 30-дан астам сейсмикалық стансалар тапсырылады. Бұл жер сілкіністерінің қаупін егжей-тегжейлі талдауға көмектеседі", - дейді Юрий Ильин.

Министрдің ойынша, мұндай жұмыс жер сілкінісі қаупі бар аймақтардың барлығына да жүргізілуі керек.

"Бұл тұрғыда біз алдағы уақытта республикалық және жергілікті бюджет есебінен тиісті жұмыстар жүргіземіз. Осылайша бізде жер сілкінісі қаупі туралы шешімдер мен ақпаратты жылдам қабылдауға мүмкіндік беретін сейсмикалық станциялардың дамыған желісі бар. Біз бұл орталықты, оның ішінде халықаралық деңгейде қазір ертерек ескерту жүйесін әзірлеуді ұсынып жатқанымызды жария еттік. Бұл нені білдіреді? Біз шамамен жер сілкінісі болуы мүмкін нүктелерді білеміз. Ал бұл орталықтар жер сілкінісінің алғышарттарын анықтау үшін датчиктер қойылса, тұрғындарды ескерту үшін қалалар мен елді мекендердің ескерту жүйесіне автоматты түрде сигнал беруі керек. Толқынның жер сілкінісінің ошағынан елді мекендерге өтуіне дейін бірнеше ондаған секундтың өзі бірнеше адамның өмірін сақтап қалуы мүмкін", - дейді Төтенше жағдайлар министрі Юрий Ильин.

Стандарттарға келсек, Ильиннің мәліметінше, Қазақстан бүгінде сейсмикалық аймақтардағы жобалау және құрылыс нормаларын күшейтті. Әрине, оларды қатаң сақтау, ең алдымен, жобалау ұйымдары мен құрылыс салушыларының міндеті. Ал құрылысшылардың сапасына көбіне олар жауап береді.

Министр еш стандартқа сай келмейтін және жойқын жер сілкінісіне төтеп бермейтін, оның ішінде кірпіштен салынған құрылыстар, тұрғын үйлер қабылданып, пайдалануға берілетінін де айта кетті.

"Соған қарамастан, сіз өзіңіз аймақтарды аралап, ірі қалаларға ғана емес, азаматтарымыз тұратын елді мекендерге де назар аудару керек екенін көріп жүрсіз. Көбіне ешбір стандартқа сай келмейтін және жойқын жер сілкінісіне төтеп бермейтін, оның ішінде кірпіштен салынған құрылыстар, тұрғын үйлер қабылданып, пайдалануға беріледі. Біз шешуге тиіс жұмыстардың кең ауқымы бар және үлкен және қаржылық ресурстарды, мүмкін, жер сілкінісі қаупі бар аймақтағы жұмысқа тікелей қатысатын құрылыс салушыларға қойылатын талаптарды қатайту үшін заңнаманы қайта қарауды талап етуі мүмкін", - дейді Төтенше жағдайлар министрі.