Балаға ҮЙ ТАПСЫРМАСЫН орындауға көмектескен дұрыс па?

көрнекілік: pedsovet.ru сайтынан

1. "Үй тапсырмасын орындағанда балаға көмектескен дұрыс па, әлде өзі орындағаны жөн бе?"
2. "Баламды дербес жұмыс істеуге қалай үйретемін?"
3. "Толық еркіндік беріп, оның өз бетінше жұмыс істеуіне сенсем бола ма?"

Әр ата-ананы осы сұрақтар алаңдататыны сөзсіз. Себебі баласының жақсы оқып, өзіне сенімді болғанын әрі сабақты, тапсырмаларды өз бетінше орындағанын қалайды. Бірақ сабақ орындау мәселесінде кейде "не істесем дұрыс?" деген сұрақ туындайды. Олай болса, осы мақалада балаңызға қалай дұрыс көмек көрсетіп, оны өз бетінше жұмысқа үйрету жолдары туралы айтамыз.

1. Балаға үй тапсырмасын орындауда көмектесу керек пе?

Әсіресе бастауыш сыныптағы балаларға үй тапсырмасын орындау қиынға соғуы мүмкін. Олар тапсырманы қалай бастау керектігін білмей, шатасып қалуы әбден мүмкін. Сондықтан алғашқы кезде ата-ананың көмегі қажет-ақ.

Бірақ көмектің өзі де "дұрыс" болуы тиіс:

• Баланың сабаққа қажет құралдарын дайындауына үйретіңіз;
• Үй тапсырмасына арнайы уақыт белгілеңіз (мысалы, 15:00-ден 17:00-ге дейін);
• Тапсырмаларды қалай ретімен орындауды жоспарлауды үйретіңіз (алдымен қиын тапсырмаларды орындап, содан кейін жеңілдеріне көшу).

2. Балаға "өз бетінше оқу" дағдысын қалай қалыптастыруға болады?

Бірінші кезең: Үй тапсырмаларын балаңызбен бірге орындаңыз. Оның қандай тақырыптарды түсінбей тұрғанын анықтаңыз. Қателіктерін дұрыстауға және дұрыс әдістерді үйретуге көмектесіңіз.

Екінші кезең: Бала тапсырманың бір бөлігін өз бетінше орындасын. Бұл аз ғана тапсырма болуы мүмкін, бірақ бала жетістікке жеткендей сезінуі маңызды. Нәтижесін бірге қарап, жетістігін атап өтіңіз.

Үшінші кезең: Бала бірте-бірте барлық тапсырмаларды дербес орындауға көшеді. Сіз тек қажет кезде көмек көрсетіп, дайын жұмысты бірге тексересіз.

Төртінші кезең: Бала үй тапсырмасын толығымен өзі орындайды. Ол уақытты дұрыс жоспарлап, өзін-өзі бақылауды үйренеді. Сіз тек қиын тапсырмаларда ғана көмектесесіз және жұмысты бірге қарап шығып тұрасыз.

3. Балаға толық еркіндік беру керек пе?

Кей ата-аналар балаға толық еркіндік беріп, "өзі үйреніп алады" деп ойлайды. Бірақ бұл көп жағдайда нәтиже бермейді. Бастапқы кезде балаға бағыт көрсету міндетті. Себебі дұрыс ұйымдастырылған көмек дербестікті дамытуға септігін тигізеді.

4. Ата-ана балаға қалай көмектесе алады?

Баланың сабақ орындауына оң әсер ету үшін мына ұсыныстарды ескеріңіз:

• Жайлы оқу ортасын ұйымдастыру: Сабаққа қажетті құралдарды дайындап, тыныш жерді таңдаңыз. Назарын алаңдататын гаджеттерді алып тастаңыз.
• Белгілі уақыт тәртібі: Күн сайын сабаққа нақты уақыт бөліңіз.
• Қосымша ақпарат көздерін пайдалану:
  • Bilimland.kz – әртүрлі пәндер бойынша интерактивті сабақтар;
  • Daryn.online – онлайн курстар мен тесттер;
  • Khan Academy – халықаралық деңгейдегі тегін оқу платформасы.
• Қолдау көрсету: Баладан "Бұл тапсырманы қалай шешуге болады деп ойлайсың?" деген сияқты сұрақтар арқылы жауап алуға тырысыңыз.

Психологияның алтын ережесі бар: бүгін ата-анамен бірге орындаған істі ертең бала өз бетінше жасайды. Сондықтан балаға алғашқы кезде дұрыс бағыт беріп, біртіндеп жауапкершілік пен дербестік дағдыларын дамытуға көмектескен жөн.