Бүгінде әрбір Қазақстан азаматының қажетсіз кредиттерден қорғанудың қарапайым әрі тиімді құралы бар — «Банктік қарыздар мен микрокредиттерді алудан ерікті түрде бас тарту» сервисі, немесе қысқаша айтқанда «Стоп кредит».
ERNUR.KZ. Оны eGov.kz порталы немесе eGov Mobile мобильді қосымшасы арқылы бірнеше минут ішінде қосып алуға болады және қажет болғанша пайдалану мүмкіндігі бар: мерзімі мен өтініш санына шектеу қойылмайды.
Неліктен бұл маңызды?
«Стоп кредит» сервисі қазірдің өзінде сұранысқа ие болды: «Бірінші кредиттік бюро» АҚ деректеріне сәйкес, 3 миллионнан астам қазақстандық жаңа кредиттер беруге ерікті түрде тыйым орнатқан. Бұл банктер мен микрокаржы ұйымдары клиенттің кредиттік тарихын тексеру кезінде қолданыстағы шектеу туралы белгісін көріп, несие беруден автоматты түрде бас тартуға міндетті дегенді білдіреді.
Одан бөлек, 2024 жылғы 1 қыркүйектен бастап заңнамаға енгізілген түзетулер күшіне енді: егер өзіндік тыйым салу кезеңінде азаматтың келісімінсіз кредит рәсімделген болса, банк немесе микроқаржы ұйымы мұндай қарызды есептен шығаруға міндетті. Бұл – өзінің қаржылық қауіпсіздігін ойлайтындар үшін қосымша кепілдік.
«Стоп кредит» қызметін екі тәсілмен қосуға болады:
eGov Mobile арқылы: авторизациядан өтіп, «Экономика және қаржы» бөлімінен қызметті таңдаңыз, өтінішті толтырып, оны ЭЦҚ арқылы қол қойыңыз.
eGov.kz сайты арқылы: ЭЦҚ арқылы жүйеге кіріп, сайттың басты бетінде «Сервистер» – «Банктік қарыздар мен микрокредиттерді алудан ерікті түрде бас тарту» – «Қызметті онлайн тапсырыс беру» бөлімін таңдаңыз да, өтінішті ЭЦҚ арқылы қол қойыңыз.
Қалаған жағдайда пайдаланушы кез келген уақытта шектеуді алып тастай алады: ол үшін дәл сол қызметке кіріп, бас тартуды растау және өтінішті қол қою жеткілікті.
Назар аударатын жайттар
Қызметті қосқаннан кейін де өзіңіздің кредиттік тарихыңызды мезгіл-мезгіл тексеріп отырған жөн. Егер тыйым салу кезеңінде сіздің атыңызға несие рәсімделсе, банк немесе микроқаржы ұйымы оны есептен шығаруға міндетті.
Осылайша, «Стоп кредит» – тек ыңғайлы цифрлық сервис қана емес, алаяқтық кредиттерден қорғайтын тиімді құрал болып табылады және ол миллиондаған қазақстандықтарға ертеңгі күнге сенімді болуға көмектеседі.
ЭЦҚ қолданғанда цифрлық қауіпсіздік ережелерін сақтаңыз:
Банк пен микрокаржы ұйымдарының клиенттерінің жеке деректерін кредиттік алаяқтар белсенді түрде аңдып, әлеуметтік инженерия әдістері мен заманауи ІТ-технологияларды пайдаланады.
Сондықтан цифрлық гигиена ережелерін сақтау және электрондық цифрлық қолтаңбаны (ЭЦҚ) сақтау мен пайдалану кезінде жауапкершілікпен қарау аса маңызды:
• ЭЦҚ-ны ешқашан үшінші тұлғаларға бермеңіз. Сіздің қолтаңбаңызға қол жеткізу басқа адамға сіздің атыңыздан құжаттарға қол қоюға мүмкіндік береді. Зиянды пайдалану жағдайында бұл қолтаңбаның сізге жатпайтынын дәлелдеу іс жүзінде мүмкін болмай қалуы мүмкін.
• ЭЦҚ-ны мессенджерлер арқылы жібермеңіз. Бұл әсіресе топтық чаттарға қатысты: файлды кез келген қатысушы жүктеп ала алады. ЭЦҚ-мен барлық операцияларды тек өзіңіз орындауыңыз қажет.
• Компьютеріңізді вирустардан қорғаңыз. Егер ЭЦҚ компьютерде сақталса, міндетті түрде лицензияланған антивирус орнатып, оны тұрақты түрде жаңартып отырыңыз. Күмәнді хаттарды немесе сілтемелерді ешқашан ашпаңыз: олар құрылғыңызға толық қашықтан қол жеткізуге мүмкіндік беретін шпиондық бағдарламаларды қамтуы мүмкін.
• ЭЦҚ файлын оның құпия сөзімен атауға болмайды. Кейбір пайдаланушылар құпия сөзді ұмытпау үшін қалтаны немесе файлды дәл сол құпия сөзбен атайды. Бұл алаяқтардың ісін жеңілдетеді.
• ЭЦҚ-ны тек ресми дереккөздерден ғана алыңыз. ЭЦҚ-ны ЦОН арқылы немесе онлайн eGov Mobile қосымшасы арқылы рәсімдеуге болады. Сұрақтарыңыз туындаған жағдайда 1414 байланыс орталығына хабарласыңыз. Қолтаңбаны жылдам рәсімдеуді уәде ететін кез келген «делдалдар» алаяқ болып шығуы мүмкін және сізден ЖСН, карта деректемелері немесе тіпті PIN-кодты сұрауы ықтимал.
• Смартфонға тексерілмеген қосымшаларды орнатпаңыз.
Тіпті орнатылған PIN-код құрылғыға шпиондық бағдарлама енсе, сізді толық қорғап қала алмайды. Тіпті танымал қосымшалардың да экранды жазып алған жағдайлары кездескен. Телефоныңызда бөгде бағдарламалар неғұрлым аз болса – соғұрлым қауіпсіз болады.
• Бизнес үшін: сертификаттарды уақтылы кері қайтарыңыз. Егер компанияның ЭЦҚ-на қол жеткізе алған қызметкер жұмыстан шықса, сертификаттар дереу кері қайтарылуы тиіс. Әйтпесе рұқсатсыз қаражаттың алынуы немесе тіпті ұйымның жабылуы сияқты тәуекелдер туындауы мүмкін.
• ЭЦҚ жоғалған жағдайда — оны дереу қайта шығарыңыз. Ол компьютерде ме, әлде флешкада ма сақталғанына қарамастан, ЭЦҚ-ны дереу қайта шығару қажет.