​ШҚО-ДА АУЫЗСУ МӘСЕЛЕСІ ҚАЛАЙ ШЕШІЛІП ЖАТЫР?

Шығыс Қазақстанда 2024 жылдың соңына дейін халықты таза ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесі жойылады, деп хабарлайды ERNUR.KZ.

Бұл туралы Энергетика және ТКШ басқармасының басшысы Алмат Ақышев облыс әкімдігінің отырысында айтты.

Шығыс Қазақстан облысында соңғы алты жылда сумен жабдықтау проблемаларын шешуде оң өзгерістер болды. Мәселен, бүгінгі таңда облыс бойынша орталық суға қол жеткізу 92,8% - ды немесе 1265,9 мың адамды құрайды. 2015 жылдан бастап «Ақ бұлақ» бағдарламасы аясында өңірдің қалалары мен ауылдық елді мекендерінің тұрғындары үшін орталық су мәселесі біртіндеп шешілді. Ал 2021 жылы қабылданған«Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері» атты жаңа Ұлттық жобасы аясында инфрақұрылымды кешенді дамытуға арнайы бағыт бөлінген. Соның нәтижесінде бірнеше өзекті мәселелер оңынан шешіліп, жергілікті халық ұлттық бағдарламаның жемісін көре бастады.

Аталған жоба аясында республика көлемінде 16 мың км сумен жабдықтау және су бұру желілерін салу және реконструкциялау, 46 топтық су құбырларын реконструкциялау, 785 км нөсерлі кәріз желілері мен арық жүйесін жаңғырту; 7,7 мың км коммуналдық сектор желілерін жаңғырту және реконструкциялау; сондай-ақ 1 163 көппәтерлі тұрғын үйді жөндеу бойынша бюджеттік кредиттеу жоспарланған болатын. Ал Шығыс Қазақстан облысы ұлттық жобаны іске асырудың алғашқы күндерінен бастап су құбыры желілерін салу және реконструкциялау жөніндегі бірқатар жобаларға бюджеттік өтінімдер берді. Бірінші кезекте, шалғайдағы және шекара маңындағы аудандардың ауылдық округтерінде. Ағымдағы жылы ұлттық жоба шеңберінде Алтай ауданының Малеевск және Путинцево ауылдарында су құбыры желілерінің құрылысы, сондай-ақ Катонқарағай ауданының Үлкен Нарын ауылында су құбыры құрылыстары мен олармен байланысты желілердің реконструкциясы жүргізілуде.

Мәселен, 2020 жылы тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі Алтай ауданына "Сәулетші құрылыс тобы" ЖШС Малеевск ауылында орталық су құбырын салу бойынша жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеуді тапсырды. Жоба шамамен 1,77 млрд теңгеге бағаланды. Ал 2021 жылы байқау нәтижесінде жобаның мердігері "Alyans XXI" ЖШС атанып, жұмыстарды атқаруға білек сыбана кірісіп кеткені айтылады. "Alyans XXI" ЖШС учаскесінің бастығы Егор Акентьевтің айтуынша, жоба су тарту құрылыстары алаңын, бірінші және екінші көтергіш сорғы станцияларын, сыйымдылығы 300 м3 болатын екі таза су резервуарын, сыйымдылығы 50 м3 су қысымы мұнарасын және бақылау-өткізу пунктін салуды көздеді. Сонымен қатар, жалпы ұзындығы 27,991 шақырым болатын су құбыры желілерінің құрылысы жоспарланған.

- Тоғыз шақырым магистральдық желі салынып, 80 темірбетон құдық орнатылды. Нысандағы жұмыстар кестеге сәйкес жүргізілуде, – деді Егор Акентьев.

Малеевскіде су құбыры желілері мен құрылыстарын салу бойынша жобаны іске асыру бірнеше жылға есептелгенін атап өтеміз. Биыл оған 300 млн теңге бөлінді. 2024 жылы құрылыс жұмыстары жалғасады. Жоба аяқталған кезде Малеевскаяның 948 тұрғыны тұратын 390 аула сапалы ауыз сумен қамтамасыз етіледі. Малеевскиймен қатар «Алянс XXI» ЖШС Алтай ауданы Путинцево ауылында орталық су құбырының құрылысын жүргізуде. Бұл жобаны 2020 жылы «Семипалатинскгражданпроект» ЖШС мамандары шамамен 1,146 млрд теңгеге әзірлеген.

Жоба су қабылдағыш құрылыстар алаңын, бірінші және екінші көтергіш сорғы станцияларын, 300 м3 екі таза су қоймасын, 15 м3 су мұнарасын және 7,5 м3 ағынды су қоймасын салуды көздейді. . Сондай-ақ, ауылды елдімекендердегі барлық көшелердің бойымен жалпы ұзындығы 18,285 шақырымды құрайтын су желілері тартылған.

«Мұнда біз де темірбетон құдықтарды орнатып, магистральдық желілерді тартып жатырмыз. Қазір алты шақырым желі тартылып, 50 ұңғыма орнатылды», - деді Егор Акентьев.

Бұл жоба да 2024 жылға дейін жобаланған. Биыл оны іске асыруға 650 млн теңге бөлінді. Путинцевода су құбыры іске қосылғаннан кейін 186 шаңырақта тұратын 410 адам сапалы сумен қамтамасыз етіледі. Қатонқарағай ауданының сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімінің басшысы Марат Нығметовтың айтуынша, 2023 жылы Үлкен Нарын ауылында су құбыры құрылыстары мен желілерін қайта жаңарту жұмыстары жүргізілуде. Бұл жобаны 2021 жылы "Градопроект" ЖШС мамандары 2,973 млрд теңге сомасына әзірледі.

Ал биыл мердігер болған "Integra Construction KZ" ЖШС іске асыруға кірісті. Жобалық-сметалық құжаттамаға сәйкес, су жинау құрылыстарының алаңын, бірінші көтергіш сорғы станциясын қайта жаңарту, сондай-ақ сорғы айдау станциясын және әрқайсысының сыйымдылығы 500 м3 болатын үш таза су резервуарын салу көзделген. Сонымен қатар, жалпы ұзындығы 69,592 шақырым болатын ауылда тозған су құбыры желілерін қайта жаңарту қажет, оның 17,378 км-тұтынушылардың үйлеріне дейін жеткізіп беру жоспарланған.

- Бір мезгілде магистральдық желілерді төсеу, темірбетон құдықтарын орнату және таза су резервуарларын құю жұмыстары жүргізілуде. Қазірдің өзінде 28,2 км желі салынып, 140 құдық орнатылды. Бұл жұмыстар тек ағымдағы жылы ғана емес, келер жылы да жалғасатын болады. 2023 жылы жобаны іске асыру үшін 816,7 млн теңге бөлінді, - деді Марат Нығметов.

Мердігердің айтуынша, Үлкен Нарын қаласындағы су құбыры желілері мен құрылыстарын қайта жаңғырту жобасының аяқталуы 4 488 ауыл тұрғынының ауыз су сапасын жақсартуға мүмкіндік береді, оның ішінде 315 адам алғаш рет орталық су құбырына қол жеткізеді.

Ұлттық жоба аясында Шығыстағы тағы бір аудан да тіршілік нәрімен қамтылмақ. Глубокое ауданы әкімдігінің ақпаратының өкілдеріұсынған ақпарат бойынша Степное ауылында ұзындығы 17 км су құбыры желілерін қайта жаңарту жүргізілуде.

- Степное ауылында 1029 су тұтынушы бар, - деп атап өтті аудандық құрылыс бөлімінде. - Сондықтан сумен жабдықтау мәселесі ұзақ уақыт бойы өткір болды. Биыл жоба мақұлданды. Құрылыстың жалпы сметалық құны 808,820 млн теңгені құрады. Құрылыс-монтаж жұмыстары маусым айында басталды. Ағымдағы жылға көзделген жөндеу жұмыстарына 136 млн теңге бөлінді. Сондай-ақ, алдағы айларда су тарту және су құбыры құрылыстарының құрылысын аяқтау, сондай-ақ магистральдық су құбырларын салу жоспарланған. Кентішілік желілерді салу жұмыстары 2024 жылы басталады.

Сонымен қатар, Малоубинка ауылында ұзындығы 19,29 км су құбырын салу жоспарлануда. Ал Бобровка ауылында сумен жабдықтау жүйесін қайта құру жобасы тек конкурстық рәсімдерден өтті.

– Су құбырлары мен үйлердің кіреберістерін қоса алғанда, су құбыры желілерінің жалпы ұзындығы – 62 677 метр, оның ішінде жеке тұрғын үйге қосылу-15 километрден астам. Жобаны іске асыру 2023-2024 жылдарға жоспарланған, - деп толықтырды құрылыс бөліміндегілер. Барлық жұмыстар кестеге сай жүргізілсе, келесі жылы аудандағы үш ауылда халықты таза ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесі толық шешімін таппақ.