Тыңайтқыштар сатып алу үшін алдын-ала субсидия беру енгізіледі

ERNUR.KZ. Бұл туралы Азия агрохимиялық форумында ҚР АШМ Агротехнология және агрохимия департаментінің бастығы Динара Ашимова хабарлады, деп жазады inbusiness.kz.

«2022 - 2026 жылдарға арналған агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың жаңа ұлттық жобасы бойынша фермерлерге отандық тыңайтқыштарды сатып алуға субсидия беру қарастырылған. Бөлінетін қаражат отандық тыңайтқыш өндірушіге арналған арнайы шотқа аударылады, ал фермер шығынның 50% -ын ғана төлеуі керек. Бұл көмек отандық тыңайтқыш өндірушілерді қолдауға мүмкіндік береді», – деді Динара Ашимова.

Аталған департамен басшысы жақын арада әкімдіктер осы жылға арналған тыңайтқыштарды субсидиялауға өтінімдер қабылдауды бастайтынын атап өтті. АШМ хабарлаған мәліметтер бойынша, ҚР-да топырақ құнарлылғын ұстап тұру үшін жыл сайын жерге 600 мыңға жуық тыңайтқыш енгізу қажет.

Сонымен бірге, ғылыми негізделген нормаларға сәйкес, топырақ құнарлығы сақталып қана қоймай, сонымен қатар жоғарылайды, белсенді затқа шамамен 1 млн тонна тыңайтқыш енгізу қажет. Оның ішінде азотты тыңайтқыш- 46%, фосфор - 53% және калий тыңайтқыштары - 1% болады. Сатып алуда тыңайтқыштардың құнын төмендету үшін бөлінетін субсидия мөлшері жыл сайын артып келеді.

2012 - 2013 жылдары субсидия көлемі шамамен 5 млрд теңгені құрады, ал биыл бұл салаға облыстардың жергілікті бюджеттерінен 26,1 млрд теңге қарастырылған. Субсидияланған тыңайтқыштардың көлемі 2013 жылы 200 мың тоннадан 2020 жылы 533 мың тоннаға дейін өсті.

Осы саладағы тағы бір мәселе ол фермерлердің сатып алуға жағдайлары келмейтіндігі, тыңайтқыштардың қымбат болуы, отандық минералды тыңайтқыштардың түрі аз жасалуы және маусым кезінде фермерлердің дер кезінде қол жеткізе алмауы болып отыр.

Соңғы жылдары тыңайтқыштарды қолдану бойынша Солтүстік Қазақстан облысы көшбасшы болып келеді, мұнда 135 мың тонна немесе республикалық көлемнің төрттен бірі қолданылады. Сондай-ақ, тыңайтқыштарды пайдаланудың артуы 71 мың тонна енгізген Қостанай облысында байқалады.

Бұл аймақтағы өсім 2019 жылға қарай 34% құрады. Қазіргі таңда отандық өндірістер тыңайтқышқа деген сұраныстың шамамен 40% қамтамасыз етіп отыр, ал қазақстандық зауыттардың жылдық қуаты -60% .ИИДМ мәліметтері бойынша, Қазақстанда тыңайтқыш шығаратын 2 ірі және 14 шағын зауыт бар.