СЕНІМСІЗДІКТІ жеңудің құпиясы: Оқушыларға арналған кеңестер

көрнекілік үшін сурет: freepik.com cайтынан

Көп оқушы өзіне деген сенімсіздікті сезінеді. Ғылыми зерттеулерге сәйкес, әрбір екінші оқушы өзіне деген сенімділіктің төмендігінен жаңа нәрселерді бастауға батылы жетпейді екен. Ал жасөспірімдердің 70%-ы өзгелердің пікірінен қорқып, өз қабілеттерін толық көрсете алмайды. Бұл жағдайды бастан кешірмеген адам жоқ шығар. Бірақ сенімсіздік – шешілетін мәселе. Егер сен өзіңді басқалардан әлсіз, төмен деп ойласаң, бұл уақытша сезім екенін түсін. Сенімсіздік – бұл адамның ішкі әлемінің дабылы. Ол сені өзгеруге, даму жолына түсуге шақырады. Осы сезімнің пайда болу себептері мен одан құтылу жолдарын бірге қарастырайық.

Неге сенімсіздік пайда болады?

Сәтсіздіктен қорқудан

• Кейбір оқушылар жаңа нәрсені үйренуден қорқады, себебі олар сәтсіздікке ұшыраймын деп ойлайды. Мысалы, математикадан қатемен есеп шығарып, мұғалімнен ескерту алса, келесі жолы есеп шығаруға ынтасы болмай қалады. Зерттеулерге сүйенсек, оқушылардың 60%-ы сәтсіздікке тап болудан қорқып, белсенділігін төмендетеді.

• Кейде жақын адамдарымыз бізге теріс пікір айтады немесе мазақтайды. Бұл сөздер біздің өзімізге деген сенімділікті азайтады. Отбасындағы қолдау мен достардың ықпалы өте маңызды рөл атқарады.

• Бұл кезең – өмірдегі ең күрделі кезеңдердің бірі. Біздің денеміз, мінезіміз, ойымыз өзгереді. Осы кезде өзімізді өзгелермен салыстырып, кемшіліктерімізді көбірек байқаймыз.

Енді сенімділікті қалай арттыруға болады?

1. Өзіңді бағалауды үйрен!
   Ең алдымен өзіңнің күшті жақтарыңды анықта. Өзіңе "Мен қандай істерде мықтымын?" деп сұрақ қойып, сол қасиеттеріңді жазып ал. Жақсы көретін ісіңе көңіл бөл. Мысалы, сурет салу, өлең жазу, футбол ойнау сияқты істерде жетістіктеріңді бағала. Осы әрекет өзіңді тереңірек түсінуге және өзіңе сенімді болуға көмектеседі.
2. Қателік жасаудан қорықпа!
   Қателік – бұл өмірдің бір бөлшегі. Әрбір қателік бізді жаңа нәрсе үйренуге жетелейді. Егер қателессең, өзіңе "Бұл – менің тәжірибем!" деп айт. Қателікті сәтсіздік емес, сабақ деп қабылда. Әлемдегі ең табысты адамдар да өз жолында көптеген қателіктер жіберген, бірақ олар сол қателіктерден сабақ алып, шыңдала түскен.
3. Достарыңды өзгерт
   Сеніміңе әсер ететін адамдардың маңызы зор. Егер сенің жаныңда теріс пікір айтатын адамдар көп болса, олардан алшақта. Позитивті, қолдау көрсететін достар тап. Өзіңе сенетін, алға жетелейтін адамдармен бірге болу – сенің өзіңді бағалау деңгейіңді арттырады. Мысалы, қиын жағдайда "Сенің қолыңнан келеді!" деп айтатын адамдардың жанында болу сені жігерлендіреді.
4. Шығармашылыққа және спортқа көңіл бөл
   Сурет салу, ән айту, спортпен шұғылдану сенің өзіңді көрсетуге мүмкіндік береді. Шығармашылық жұмыспен айналысу өзіңді еркін сезінуге, жаңа идеяларды жүзеге асыруға көмектеседі. Ал спорт сенің физикалық денсаулығыңды жақсартып, өзіңе деген сенімділігіңді арттырады. Мысалы, әрбір жаңа спорттық жетістік "Мен мұны жасай аламын!" деген сенімділік сыйлайды.
5. Мақсаттар қой және оларды орында
   Өзіңе шағын, нақты мақсаттар қойып үйрен. Мысалы, "Келесі аптада үш жаңа сөз жаттаймын" немесе "Математикадан бір есепті дұрыс шығарамын". Әр орындалған мақсат саған сенімділік береді. Мақсаттарыңды біртіндеп арттыра отырып, үлкен жетістіктерге жетуге болады. Маңыздысы – әр қадамды тойлап, өзіңді мақтау.
6. Өзіңді шабыттандыр! Жетістікке жеткен адамдардың өмірбаянын оқы. Мысалы, әлемге әйгілі ғалымдардың, спортшылардың өмірі олардың да қиындықтарды жеңгенін көрсетеді. Мотивациялық фильмдер көру немесе шабыттандыратын кітаптар оқу сенің ой-өрісіңді кеңейтеді. "Мен де осындай жетістікке жете аламын!" деп сену үшін, өзгелердің тәжірибесінен үлгі ал.

Сенімсіздік – әр адамның өмірінде болады. Бірақ бұл жағдайды жеңу – сенің қолыңда. Есіңде болсын: әрбір адам ерекше, сен де ерекше тұлғасың. Өзіңе сенім артуды үйренсең, кез келген шыңды бағындыра аласың. Алдыңа мақсат қой, өзіңе мүмкіндік бер, қиындықтарға мойыма. Бүгіннен бастап өзіңе "Мен мықтымын, менің қолымнан бәрі келеді!" деп айт. Ал сенің табысың – ертеңгі күннің үлкен жеңісі болмақ! Сенің болашағың жарқын, оған күмәнің болмасын!