Жалпыға бірдей декларациялау: мақсаттары, міндеттері және кезеңдері қандай?

08.01.2025 15:06

277

Бүгін Шымкент қаласы Өңірлік коммуникациялар қызметінің алаңында «Жалпыға бірдей декларациялау: Кімдер және қашан тапсырады?» тақырыбында баспасөз конференциясы өтті.

Шымкент қаласы бойынша Мемлекеттік кірістер Департаменті басшысының орынбасары Ешанқұлов Сапарбек Еркінбекұлы бұл туралы БАҚ өкілдеріне кеңінен баяндады.

Қазақстанда жалпыға бірдей декларациялау жүйесі кезең-кезеңімен енгізілуде. Оның негізгі мақсаты – әділ салық салуды қамтамасыз ету, әлеуметтік саясатты жетілдіру, сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендету және көлеңкелі экономиканы азайту. Бұл жүйе халықтың кірістері мен мүлкін ашық көрсету арқылы елдегі экономикалық және саяси тұрақтылықты күшейтуді көздейді.

2021 жылы декларациялаудың алғашқы кезеңі басталды. Бұл кезеңде жауапты мемлекеттік лауазымды тұлғалар және олардың жұбайлары кірістер мен мүліктері туралы есеп берді. Екінші кезең 2023 жылы іске қосылып, мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор қызметкерлерін және олардың жұбайларын қамтыды. Үшінші кезең 2024 жылы басталып, заңды тұлғалардың басшылары, құрылтайшылары, жеке кәсіпкерлер және олардың жұбайларын декларация тапсыруға міндеттеді.

Жалпыға бірдей декларациялаудың төртінші кезеңі барлық жеке тұлғаларды қамтуы мүмкін. Бұл тізімге жеке практикамен айналысатын тұлғалар, адвокаттар, нотариустар, медиаторлар, мемлекеттік немесе сайланбалы лауазымдарға кандидаттар және банктер мен қаржы ұйымдарының ірі қатысушылары кіреді.

Жеке тұлғалар шетелдегі активтерін де декларациялауы қажет. Оған жылжымайтын мүлік, көлік, банктік шоттардағы 1 000 АЕК-тен (3,7 млн теңге) асатын ақша қаражаттары, бағалы металдар, шетелдік компаниялардағы үлестер, инвестициялар және басқа да құнды активтер жатады. Сонымен қатар, резидент мәртебесіне ие болу үшін жеке тұлға Қазақстан аумағында қатарынан 12 ай ішінде кемінде 183 күн болуы керек.