​СТРЕСТЕН осы 6 ӘДІС АРҚЫЛЫ арылыңыз

фото: askdrshah.com

Өмірде түрлі жағдай болады. Түңілесіз, жылайсыз, өмір сүргіңіз келмейтін сәтті де бастан кешіресіз. Осындай кезде депрессияға түсуден сақтану керек дейді психологтар.

Ал депрессияның басы – стресс. Демек, стрестік жағдайларда оның билік жүргізуіне жол бермеңіз. Дұрысы, стресті жуытпаңыз, оның ойқамағынан шығуды ойлаңыз.

Бұл тұрғыда жантану мамандары мынандай әдістерді ұсынады.

1-ӘДІС

Бір-екі апта басқа үйге түнеңіз. Мысалы: ауылдағы ата-анаңыздың, туысқаныңыздың үйі, қаладағы ағаңыздың пәтері немесе басқа облыстағы нағашыңыздың ауылы. Әрқайсысының үйінде екі-үш күннен қонуға да болады. Бастысы, жарты айдай өз үйіңізде болмаңыз.

Әр үйдің атмосферасы әр түрлі болады. Сондай-ақ өмір сүру салты басқа. Бұл сіздің бірсыдырғы өміріңізді өзгертіп, мәселелеріңізден ойды алыстатуға, жағдайға басқа қырынан қарауға жәрдемдеседі.

2-ӘДІС

Екінші әдісте ешқайда барудың қажеті жоқ. Үйде отырып-ақ стресті қуасыз. Ол үшін күніне бір рет аутогенді жаттығу жасау жеткілікті. Бұл әдісті неміс психиатры Йоган Шульц ойлап тапқан.

Алдымен бұлшықеттерді босаңсытасыз. Яғни, ойыңызбен барлық денеңізге саяхат жасап шығасыз.

Оң аяғыңыздың ұшынан бастап саныңызға дейін оймен жүріп өтіңіз де «Оң аяғым ауырлап жатыр» дейсіз, содан соң сол аяғыңызды босаңсытасыз. «Қарын, бөксе бұлшықеттері ауырлап жатыр» деп айта отырып, ойша денеңіздің сол аймағында сәл кідіресіз. Осылай кеуде, қол бұлшықеттерін босаңсытып, саусақ ұштарына ойша келіп тоқтатасыз.

Енді бұлшықеттерді, бүкіл денеңізді «жылытасыз». Аяқ табандарынан бастап жылылықты ойша сезініңіз. Табаннан енген жылылық жоғары қарай бойлап, бүкіл денеңізді жылытсын. Егер жылулықты ойша сезіну қиындық тудырса, «Аяқтарым жылыды», «қолдарым жылыды» деп аяту арқылы жылыту жаттығуын орындауға болады.

Сосын тыныштық қалпына еніңіз. Ол үшін «Менің жаным тыныш», «Мен еркін тыныс алып жатырмын», «Жүрегімнен махаббатқа толы жылулық айналама тарап жатыр» деп ойлаңыз және баяу дауыспен асықпай айтыңыз. Жаттығуды «Маңдайым салқын ауаны сезуде» деп аяқтаңыз.

3-ӘДІС

Бұл әдіс те бұлшықеттерге жаттығу жасауға арналады. Жалпы, стресс, депрессия адамның эмоциялық күйімен, жүйкесімен байланысты болғанымен, ол адамның бұлшықеттерінен басталады екен. Түсініктірек айтсақ, стресс бұлшықеттерді «паналайды». Демек, бұлшықеттерден оны шығарып жіберу керек.

Психиатр мамандар бұлшықеттің әр тобын кезек-кезек жиырып босаңсыту жаттығуын жасау керектігін айтады.

Ыңғайлы қалыпта отырыңыз немесе шалқаңыздан жатыңыз. Көзіңізді жұмып, иық бұлшықеттерін жиырып 20 секунд тұрыңыз (іштей 20-ға дейін санаңыз), босаңсытыңыз. Бірнеше рет терең тыныс алып, қарын бұлшықеттерін жиырып 20 секундтан соң босаңсытасыз.

Осылай аяқ, қол, бет, көз, мойын бұлшықеттеріне жиырып босаңсыту жаттығуын орындап шығыңыз.

Бұл жаттығу көңіл күйді көтереді, өткен шақты немесе келер шақты кезіп жүрген ойыңызды дәл осы шаққа алып келеді.

4-ӘДІС

Диафрагмальды тыныс алу. Күнде онсыз да тыныс алып жүрсіз ғой. Бірақ бұл жолы қарынмен тыныс аласыз. Яғни, тыныс алғанда кеудеңізді емес, қарынды ауаға толтырасыз.

Ойы мәселелерден таза, жаны тыныш адам тыныс алғанда кеудесі емес, қарны керіледі екен. Мамандар бұған кішкентай баланы мысал етеді. Ұйықтап жатқан баланың қалай тыныс алып жатқанын бақылаңызшы, ол қарынмен тыныстайды.

Стресс кезінде адам автоматты түрде кеудесімен демалып, келте әрі тез-тез ауа жұтып шығарады. Сондықтан да келеңсіз жағдайларда «Ауа жетіспей жатыр» дейді, есінен талып қалады.

Күтпеген жағдайға тап болғанда, өмірден түңіле бастағанда, ешнәрсе зауқыңыз соқпай жата бергіңіз келгенде тыныс алуды өзгертіңіз. Ауаны мұрынмен жұтқанда қарынды керіңіз, ал ауаны шығарғанда қарынды ішке тартып жиырыңыз. Осылай бірнеше рет қайталаңыз.

Қарынмен тыныс алуды үйрену үшін бір қолыңызды кіндік тұсына қойып, екінші қолды кеудеге қойып қарныңыздың керілгенін, ауаны шығарғанда қайта жиырылғанын бақылауға болады. Кеудеге қарағанда қарын жоғары көтеріле түсуі қажет. Мұрынмен ауаны баяу жұтып, ауызбен шығарасыз.

5-ӘДІС

Йога жаттығулары. Интернетте йога жаттығуларының түр-түрін таба аласыз. Өзіңізге ұнағанын орындасаңыз болады. Кез келген йога жаттығуы стреске түсіретін картизолдың бөлінуін кемітеді, қан қысымын төмендетеді.

Мысалы, йогалық мынандай жаттығуды кез келген уақытта, қалаған жерде орындау қиын емес.

Бас бармақпен оң жақ танауыңызды басып, сол танаумен асықпай (5 секунд) ауа жұтыңыз. Сол танауды басып тұрып, оң танаумен ауаны сыртқа шығарыңыз. Сол танаумен қайталаңыз.

6-ӘДІС

Ароматерапия. Дәріханаларда эфир майының сан алуаны бар. Өзіңізге ұнайтынын алып, ваннаға қосып шомылыңыз. Эфир майымен денеңізді сылаңыз.

Эфир майы бойды тырысу, құрысудан, ал ойды қорқыныштан, үрейден, стрестен босатады.

Ал, оқырман, сіз қандай әдіс білесіз, бөлісіңіз.

Дайындаған: Жазира СМАҒҰЛОВА,

ERNUR.KZ

Тағы да оқыңыз:

ЖҮКТІ болуға көмектесетін МЕДИТАЦИЯНЫҢ 2 түрі

Физикалық және психикалық шаршауды басудың СУПЕР ӘДІСІ