«Қазақ тіліне, қазақ киносына әлем жастарын қызықтырғым келеді»
Қазақ киносына тың серпін әкеліп жүрген жас режиссерлер аз емес. Солардың бірі – Нұржігіт Дүйсен. Ол ұлттық болмыс пен заманауи көзқарасты шебер ұштастыра білген жаңа буын өкілі. Нұржігіт – өз жолын тапқан жас креатор. Оның қазіргі шығармашылығы креативті индустрия аясында ұлттық идеяны жаңа форматпен жеткізудің айқын көрінісі десек қателеспейміз.
- Нұржігіт, алғашқы сұрақты отбасыңыздан, жеке өміріңізден бастасақ. Режиссер боламын деген шешімді қалай қабылдадыңыз? Бұл таңдауға не әсеп етті?
- Мен Түркістан облысына қарасты Қазығұрт ауданынан боламын. Қарапайым ауыл баласымын. Кейін өзімнің сүйікті салам бойынша жұмыс істей бастадым. Режиссерлыққа келмес бұрын видеограф болып жұмыс істедім. Ал видеограф болуыма әкем берген алғаншы смартфоным себепші болды. Сол телефонмен Инстаграмға тіркеліп, контент деген не, мобилография деген қандай сала, соны әбден зерттей бастадым.
Негізі ІТ саласына оқуға түскенмін. Бірақ өзім қаламаған соң, ол оқуды тастауға шешім қабылдадым. Онымды ата-анама айтып едім, олар әрине қарсы болды. Сосын ата-анама басқа салада жақсы маман бола алатынымды дәлелдеу үшін өз жұмысымды бір байқауға ұсынып, миллион теңге грантын ұтып алдым. Солай-солай еңбек жолым басталып кетті. Ақырында ата-анамның да көзі жетті. «Бара ғой, қалаған тірлігіңмен айналыс» деп батасын бергеннен бастап менің жолым ашылды.
- Режиссерлық жолыңыз қалай басталды? Қателеспесек, танымал әншілермен, оның ішінде «Ninety one» тобымен жұмыс істеген екенсіз.
- Мен негізі еңбек жолымды видеограф болып бастағанмын. Оның ішінде жарнамалық роликтер, музыкалық клип, визуалды роликтер бар. Солардың бәріне өз идеямды қосып, дамытып түсіріп жүрдім. Содан 2023 жылы «мен режиссер болуым керек» деген ой келді. Осы сәттен бастап режиссерлық мансабым басталды деп айта аламын.
Жанымда Рамазан және Дархан деген екі досым бар. Рамазан – оператор, ал Дархан продюсер позициясын алып, үшеуміз жарнамалық роликтерді түсіре бастадық. Бертін келе қысқаметражды фильмдерге көштік.
Ал енді «Ninety one» тобымен жұмыс істеуімнің өзі ерекше басталды. Бір жолы топтың концертіне бардым. Қарасам сахнада ондаған мобилограф, видеографтар жүр. Әлгілерге қарап қатты қызықтым. «Осылардың орнында мен неге жүрмеймін?» деп өзіме сұрақ қойдым. Сөйтіп үйге келгесін «армандар картасына» «2022 жылы «Ninety one» тобымен кездесу, бірге жұмыс істеу» деп жазып қойдым. Сенесіз бе, 2022 жылы бір танысым «Ninety one» жеке мобилограф іздеп жатыр» деп хабарласты. Солай мен еліміздегі ең танымал топпен бірлесе жұмыс істеп, тәжірибе жинадым. Менің «Ninety one» тобында істегенім, кейіннен маған көп табыс әкелді.
- Сіздіңше қазақ киносы креативті индустрияның талаптарына сай дамып жатыр ма?
- Дамып жатыр, талапқа сай болу үшін қазір жас режиссерлер өздерін түрлі бағытта сынап көруде. Бұрын біздің кино саласында тек комедия түсірілетін. Комедия болғанда да оның ішінде сапасыз туындылар көп еді. Ал қазір сол бір тоқырау кезеңнен өтіп, киноның жаңа дәуірі басталып жатыр деп ойлаймын. Адамдар қазір бос жыртың, арзан әзілге бұрынғыдай күле бермейді. Астарлы, мағыналы туындыларға сұраныс артып келеді.
Жалпы, фильм түсіруде креативті ойлау маңызды рөл атқарады. Күлдіре отырып жылату, жылатып отырып адамдардың өз тағдырына, жасап жүрген іс-әрекетіне бір сәт үңілуге, ойлануға мүмкіндік берсе, сол арқылы өз өмірін жақсы арнаға өзгертуге шешім қабылдаса, онда режиссердің, сценарий авторының мақсаты орындалды деген сөз.
Қазір біз секілді өз қаржысына неше түрлі туындыларды түсіріп, оны көпшілікке жарнамалап жүрген жастар көп. Бұл өте жақсы бағыт деп ойлаймын. Осы арқылы жас режиссерлер дамиды, өз әлеуетін шыңдайды. Бір фильм түсіру үшін 40-50 адам жұмыс істейді. Олар сол арқылы өз табысын тауып жүр. Бұл экономикаға да пайдасын тигізеді деп ойлаймын. Ал экономиканың қозғаушы күші – креативті индустия.
- Нұржігіт, фильм арқылы өзіңіз сияқты жастарға, жалпы қоғамға әсер ету мүмкін бе, қалай ойлайсыз?
- Кино саласы идеологияның ең маңызды бөлігі деп айтсам қателеспейтін шығармын. Жалпы, медиа саласы қазіргі жастарды тәрбиелеудің негізгі құралы. Оған дәлел ретінде Оңтүстік Кореяны айтуға болады. Ол ел өзінің мәдениетімен, әртістерімен танымал болып кетті. Сол арқылы корей тілін үйренуге құштар жастардың саны артты. Туризмі дамып жатыр. Тіпті менің өзім де Кореяға барып, демалуды жоспарлап жүрмін. Сондықтан бізге де өз фильмдерімізді дамыту керек. Орталық Азиядағы креативті индустриясы дамыған елге айналсақ, басқа ұлттың жастары біздің тілді үйренуге, біздің елді көруге келіп жатса, нұр үстіне нұр емес пе?
- Ой бөліскеніңізге рақмет! Туындыларыңыз әлемді таңғалдырарлық режиссер бола беріңіз.
Сұхбаттасқан: С.Кенжалиева,
![](/assets/thumbnails/59/59e010c387133d5bba75a154fe770c1a.jpg ""10 жылда 88 келі қостым": Рамазан Амантай артық салмақпен күресуді бастады")
