Ішкі хәл реттелмей, сыртқы жағдай түзелмейді
Фото: avatars.mds.yandex.net
"Ішкі хәл жақсармай, сыртқы жағдай оңалмайды", "Ақша да ішкі тыныштық болғанда келеді" деген сөздерді психологтардан жиі естіп жүрген боларсыз. Иә, шынайы бақыт сыртқы жағдайға емес, адамның ішкі күйіне байланысты. Бірақ көп адам бұл хәлді қалай жақсартуға болатынын білмейді. Сондықтан осы маңызды тақырыпқа тоқталуды жөн көрдік.
Ішкі хәл деген не?
Ішкі хәл – адамның жан дүниесінің күйі, эмоциялық және рухани жағдайы. Басқаша айтқанда, бұл – ішкі үйлесімділік. Ол біздің көңіл-күйімізге, ойларымызға, қабылдауларымызға және жалпы өмір сапасына әсер етеді. Сол себепті ішкі күйімізді үнемі реттеп, жақсартуға тырысу маңызды.
1. Ой мен сананы тазарту
Ішкі хәлді жақсартудың алғашқы қадамы – қажетсіз, зиянды ойлардан арылу. Теріс ойлар мен үрейден құтылып, позитивті ойлауға дағдыланыңыз. Өзіңізге деген сенімділікті арттыру арқылы ішкі күйіңізді реттей аласыз.
Мысал: Балауса бірнеше жылдан бері күйеуінің опасыздығына көз жұмып келеді. Ол балалар үшін отбасын сақтауды жөн санады, бірақ өзін жалғыз, бақытсыз сезініп, жағымсыз ойлардан арыла алмады.
Шешім:
- Ол өзін жоғалтпау үшін маманнан психологиялық қолдау алды.
- Өзіне деген сенімділігін арттыру үшін хобби мен жаңа қызығушылықтар тапты.
- Өзін құрбан ретінде қарауды доғарып, болашаққа жаңа жоспар құрды.
- Әйел ретінде бақытты бола алмаса да, ана ретінде бақытты болуға шешім қабылдап, балаларымен көбірек уақыт өткізе бастады.
Нәтиже: Бірнеше айдан кейін Балаусаның көңіл-күйі жақсарып, өмірдің тек бір адамның айналасында айналмайтынын түсінді.
2. Эмоцияларды басқару
Адамдар көбіне ішкі күйінің нашар болуын сыртқы жағдайлармен байланыстырады: жұмыс, қаржы, жеке өмірдегі мәселелер. Бірақ бұл уақытша қиындықтар. Егер эмоцияларды басқаруды үйренсек, сыртқы факторлар бізге қатты әсер етпейтін болады.
Мысал: 40 жастағы Ерұлан бизнесінің күйреуіне байланысты үлкен қарызға батты. Өзін толық сәтсіз адам ретінде сезініп, күн сайын ашуланып, түңілді.
Шешім:
- Ол эмоцияларын бақылауға алып, жағдайды қайта қарады: қай жерде қателескенін анықтады.
- Қарызын өтеу жоспарын құрды.
- Қосымша табыс көздерін іздестірді.
- Басты байлығы – отбасы екенін түсініп, оларға көбірек көңіл бөлді.
Нәтиже: Қарызын тез жаба алмаса да, сенімділігі артты. Ол кішкентай жетістіктер арқылы өзін қайта тауып, ішкі күйін реттеді.
3. Рухани дамуға уақыт бөлу
Жан мен рух үйлесімді болғанда ғана шынайы тыныштыққа қол жеткізуге болады. Медитация, йога, дұға оқу, табиғат аясында серуендеу – ішкі хәлді жақсартудың тиімді әдістері.
Мысал: Анасы қайтыс болғаннан кейін Жәнібек қатты күйзеліске түсті. Өзін кінәлап, өмірден мән жоғалтты.
Шешім:
- Эмоцияларын іште ұстамай, жақындарымен бөлісті.
- Анасының рухына құран бағыштап, қайырымдылық жасауды әдетке айналдырды.
- Діни кітаптар оқып, өмірдің жалғасатынын түсінді.
- Болашаққа жоспар құрып, өмірге қайта бейімделді.
Нәтиже: Қайғысы толық сейілмесе де, ол өмірді қайта бағалай бастады.
4. Денсаулыққа көңіл бөлу
Дене мен жан тығыз байланысты. Дұрыс тамақтану, физикалық белсенділік және жеткілікті ұйқы – ішкі хәлді жақсартудың негізгі тіректері.
Мысал: Алима артық салмағы үшін өзіне сенімсіз болып, адамдардан оқшаулана бастады.
Шешім:
- Қатал диеталардан бас тартып, дұрыс тамақтануға көшті.
- Фитнеске барып, өзіне ұнайтын спорт түрін тапты.
- Өз денесін бағалап, өзін жақсы көруді үйренді.
Нәтиже: Ол арықтап қана қоймай, өзіне сенімділігі артып, өмірден ләззат ала бастады.
5. Қарым-қатынастарды жақсарту
Айналамыздағы адамдармен қарым-қатынасымыз ішкі күйімізге тікелей әсер етеді. Шынайы достармен уақыт өткізу, кек сақтамау, кешірімшіл болу жан дүниені байытады.
Мысал: Мадина мен анасы ұзақ уақыт бойы бір-біріне суық қарады. Бұл оны жалғыз сезінуге итермеледі.
Шешім:
- Анасына деген ренішін іште сақтамай, ашық сөйлесті.
- Екеуі бірге уақыт өткізе бастады.
Нәтиже: Ол өзін жеңіл әрі бақытты сезіне бастады.
6. Өмірге мақсат пен мағына енгізу
Өмірдегі өз жолыңызды табу – ішкі хәлді жақсартудың маңызды жолдарының бірі.
Мысал: Арман 30 жаста, бірақ өмірінде айқын мақсаты жоқ. Күнделікті жұмысы оған мағынасыз болып көрінді.
Шешім:
- Қызығушылығын зерттеп, жазуға бейімділігін қайта ашты.
- Өз блогын жүргізіп, кейін кәсіби жазушылыққа бет бұрды.
Нәтиже: Өміріне жаңа мән кіргізіп, өз ісінен ләззат ала бастады.
7. Шүкіршілік ету
Күн сайын өз өміріңіздегі жақсы нәрселер үшін алғыс білдіру – ішкі хәлді жақсартудың ең тиімді тәсілдерінің бірі.
Мысал: Айжан өміріне көңілі толмай, бар нәрсені бағаламайтын әдетке айналдырды.
Шешім:
- Күн сайын үш нәрсеге шүкір айтуды бастады.
- Позитивті ойлауға дағдыланды.
Нәтиже: Бір айдан кейін өзін бақыттырақ сезініп, уайымдары азайды.
Ішкі хәлді реттеу – өмір сапасын жақсартудың ең маңызды қадамы. Осы жеті тәсілді күнделікті өмірде қолдансаңыз, ішкі тыныштығыңыз артып, сыртқы жағдайларыңыз да реттеле бастайды.
Ж. Смағұлова,
Тағы да оқыңыз: